کابل ها برای انتقال اطلاعات در شبکه مورد استفاده قرار می گیرند. کابل ها انواع مختلفی دارند و امکان دارد در یک شبکه چندین نوع مختلف به کار برده شود. انتخاب کابل مناسب در شبکه به پارامتر های مختلفی مثل نوع توپولوژی، پروتکل شبکه، نوع شبکه و … بستگی دارد. برای جلوگیری از اختلال و بهبود کارایی شبکه باید به ویژگی هر نوع از کابل ها توجه شود.
انواع کابل های شبکه عبارتند از:
کابل زوج به هم تابیده یا Twisted pair (TP)این نوع کابل ها بیشترین استفاده را در شبکه های کامپیوتری دارند. در کابل زوج سیم به هم تابیده همان گونه که از نامش پیداست، دو عدد سیم با امپدانس برابر به دور هم پیچیده شده اند. در این نوع کابل ها امکان بروز نویز بسیار پایین است و به ندرت پیش می آید که این کابل تحت تاثیر کابل های اطرافش قرار بگیرد.
کابل های زوج سیم به هم تابیده به 2 دسته تقسیم می شوند: زوج سیم به هم تابیده روکش دار یا Shielded Twisted Pair (STP) و زوج سیم به هم تابیده بدون روکش یا Unshielded Twisted Pair (UTP). اکثرا در شبکه های کامپیوتری از کابل های UTP استفاده می شود.
کابل های UTP انواع مختلفی دارند که هر کدام دارای سرعت و کاربرد های متفاوتی می باشند.
کابل های UTP طبق استاندارد های مختلف به دسته های (Categories) زیر تقسیم بندی می شوند:
Cat 1 : فقط قابلیت انتقال صدا را دارند. کابل های تلفن از این نوع می باشند.
Cat 2 : داده ها را با سرعت 4 مگابیت در ثانیه منتقل می کنند.
Cat 3 : داده ها را با سرعت 10 مگابیت در ثانیه منتقل می کنند.
Cat 4 : داده ها را با سرعت 20 مگابیت در ثانیه منتقل می کنند.
Cat 5 : داده ها را با سرعت 100 مگابیت در ثانیه منتقل می کنند.
مزیت های کابل زوج سیم به هم تابیده نصب آن راحت است از انعطاف پذیری خوبی برخوردار است سبک است و به رشته سیم ها به راحتی به هم تابیده می شوند.
معایب کابل زوج سیم به هم تابیده فرکانس را تضعیف می کندتوانایی انتقال سیگنال در فاصله های زیاد را ندارد مگر این که از تکرار کننده استفاده شوداز پهنای باند کمی برخوردار است امکان پارازیت در آن ها زیاد استدر کابل UTP از کانکتور RJ-45 استفاده می شود که بسیار به کانکتور تلفن شبیه است.
در پیکربندی پین های این کانکتور باید بسیار دقت کرد.کابل کواکسیال Coaxial cableاین نوع کابل اغلب در محیط های مخابراتی مورد استفاده قرار می گیرد. کابل کواکسیال برای اولین بار در سال 1936 برای انتقال اطلاعات مورد استفاده قرار گرفت.
کابل کواکسیال از یک سیم در وسط کابل و یک لایه مسی در اطراف آن تشکیل شده است و در بعضی انواع آن، به جای کابل مسی از یک تیوپ مسی استفاده شده است. بین سیم و لایه مسی یک ماده پلاستیکی قرار گرفته می شود تا از تماس آن ها جلوگیری شود.مزیت های کابل کواکسیال این کابل ها از قابلیت اعتماد بالایی برخوردارند ظرفیت انتقال در این کابل ها بسیار بالاست کابل کواکسیال بسیار با دوام است هزینه نگهداری آن بسیار کم است در انواع سیستم های دیجیتال قابل استفاده است هزینه ی توسعه ی این کابل ها پایین استپ هنای باند این نوع کابل بالاست به همین علت در محیط های مخابراتی استفاده می شود.
معایب کابل کواکسیال هزینه نصب آن بالاست نصب و راه اندازی آن سخت است برای استفاده در فاصله های طولانی مناسب نیست برای برخی انشعابات باید از عناصر به خصوصی استفاده شود در کابل های کواکسیال از کانکتور Bayone -Neill – Concelman استفاده می شود. این کانکتور در کارت های شبکه نیز کاربرد دارد.
کابل فیبر نوری Fiber optic cable
فیبر نوری از یک هسته استوانه ای شکل سیلیکاتی تشکیل شده است. این استوانه دارای شعاع 3 میکرون است و روی آن یک استوانه سیلیکاتی دیگر به نام غلاف کشیده شده است. ضریب شکست هسته M1 و ضریب شکست غلاف M2 می باشد و در هر حالتی ضریب شکست هسته بیشتر است.در کابل فیبر نوری، انتقال اطلاعات از طریق انتشار نور صورت می گیرد که منابع این نور دیود های لیزری و یا دیود های پخش کننده نور می باشند.
مزیت های فیبر نوری
این نوع کابل ها دارای حجم کمی می باشند پهنای باند این نوع کابل ها بسیار بالاست در کابل فیبر نوری تلفات سیگنال بسیار کم استمواد تشکیل دهنده کابل بسیار زیاد است کابل فیبر نوری به ندرت در معرض نفوذ نویز قرار می گیرداین نوع کابل ها آتش زا نیستنداین نوع کابل در مقابل عوامل جوی بسیار مقاوم است نصب این نوع کابل بسیار راحت است کابل فیبر نوری در شبکه های آنالوگ و دیجیتال قابل استفاده است این نوع کابل در مقابل پارازیت مقاوم است
معایب فیبر نوری
کابل فیبر نوری به راحتی می شکند و حتما باید برای آن یک پوشش مناسب به کار برده شود. البته به تازگی فیبر های پلاستیکی وارد بازار شده اند که شکنندگی کمتری دارند.اتصال دو کابل فیبر نوری به هم بسیار مشکل استانشعاب گیری از کابل فیبر نوری دشوار است تقویت سیگنال نوری مشکل است