در این مقاله تیم آموزشی ISG به معرفی انواع اسپلیتر فیبر نوری می پردازیم. اسپلیتر فیبر نوری یکی از تجهیزات پر استفاده در شبکه های فیبر نوری می باشد. دیگر محصولاتی که در برقراری ارتباط شبکه مهم می باشد می توان به مفصل فیبر نوری ، پچ کورد فیبر نوری اشاره کرد.
در این مقاله به بررسی اسپلیتر FBT ، اسپلیتر PLC ، اسپلیتر فیبر نوری Blockless و غیره می پردازیم.
انواع اسپلیتر فیبر نوری
اسپلیتر فیبر نوری یک دستگاه توزیع قدرت نوری می‌باشد. این تجهیز یک نقش بسیار مهم در شبکه فیبر نوری پسیو با تقسیم یک موج نوری به تعداد زیادی مشترک برعهده دارد.
برای رسیدن به این هدف، یک پرتو نور به دو یا چند نور تقسیم می‌شود و پرتوهای نور با توزیع شاخه‌ای برای به حداکثر رساندن عملکرد مدارهای شبکه، به فیبر نوری متصل می‌شوند.
طرز عملکرد اسپلیتر فیبر نوری
به طور کلی یک اسپلیتر فیبر نوری دارای تعداد زیادی ترمینال ورودی و خروجی برای به حداکثر رساندن عملکرد مداری شبکه‌های نوری می‌باشد.
اسپلیتر فیبر نوری پسیو، توانایی تقسیم یا جداسازی یک پرتو نوری به چندین پرتو در یک نرخ مشخص را دارد. به عنوان یک مثال ساده، شکل زیر نشان می‌دهد چگونه یک اسپلیتر نوری با ضریب تقسیم 4*1 توانایی تقسیم یک نور از یک ورودی فیبر به چهار نور و انتقال نورها از طریق چهار کابل فیبر نوری مجزا می‌باشد.
برای مثال، اگر کابل نوری( به طور مثال کابل فیبر نوری نگزنس ) ورودی 1000 Mbps پهنای باند داشته باشد، هر کاربری در انتهای خط فیبر نوری از شبکه با پهنای باند 250 Mbps می‌تواند استفاده کند.
طبقه بندی اسپلیترها
برطبق انواع متفاوت دستگاه‌های انتقال، اسپیلتر تک حالته و چند حالته موجود می‌باشد. در اسپلیتر چند حالته فیبر برای عملکرد طول موج 850 تا 1310 نانومتر مناسب می‌باشد و در تک حالته فیبر برای عملکرد در طول موج 1310 تا 1550 نانومتر مناسب می‌باشد.
همچنین می‌توان بیان نمود، براساس تفاوت طول موج، اسپلیتر یک درگاه(single window) و دو درگاه (dual window)وجود دارد.
اسپلیتر فیبر نوری یک درگاه، فقط با یک طول موج کار می‌کند، در حالی که اسپلیتر فیبر نوری دو درگاه با دو طول موج کار می‌کند.
انواع اسپلیترها
براساس تفاوت تکنیک ساخت، دو نوع اسپلیتر فیبر نوری موجود می‌باشد، که امروزه در حال استفاده می‌باشند.
نوع اول و قدیمی آن اسپلیتر ذوبی که به FBT معروف می‌باشد از جمله ویژگی‌های آن می‌توان به قیمت پایین آن اشاره نمود.
نوع دیگر اسپلیتر PLC می‌باشد، که دارای سایز فشرده بوده و مناسب برای کاربری‌های با تراکم بالا می‌باشد.
اسپلیتر FBT
اسپلیتر FBT با تکنولوژی قدیمی با تاریخی بیشتر از 20 سال، ساخته شده است. تکنیک ساخت آن تقریبا به حد کمال رسیده و هزینه‌های ساخت آن کمتر از اسپلیتر PLC می‌باشد. بنابراین این اسپلیتر روش مناسبی برای کاهش هزینه‌ها می‌باشد.
در فرایند تولید اسپلیتر FBT، دو یا چند فیبر نزدیک به هم قرار می‌گیرند که معمولا در اطراف یکدیگر پیچ خورده و با استفاده از گرما درهم آمیخته می‌شوند. فیبرهای ذوب شده توسط یک بستر شیشه‌ای و سپس توسط یک لوله فولادی ضد زنگ محافظت می‌شوند. در ضمن، یک منبع سیگنال، نسبت میزان دلخواه مورد نیاز را برای رعایت الزامات در برنامه‌ها، کنترل می‌کند.
امروزه اسپلیترهای FBT به طور وسیعی در شبکه‌های نوری پسیو، بخصوص زمانی که نسبت تقسیم از 4*1 کمتر باشد، مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر به نسبت بیشتر از 4*1 احتیاج باشد از بهم پیوستن این اسپلیترها می‌توان نسبت تقسیم مورد نیاز را بدست آورد.
اسپلیتر PLC
با استفاده از تکنولوژی جدید، اسپلیتر PLC یک راه حل بهتر با نسبت تقسیم زیاد استفاده می‌شود. این اسپلیتر سیگنال ورودی را به چندین خروجی با استفاده از چیپ تقسیم نوری تبدیل می‌کند. یک چیپ تقسیم نوری قادر به دستیابی به حداکثر 64 خروجی می‌باشد. اسپلیتر PLC معمولا برای پروژه‌های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. تلفات این نوع اسپلیتر به طول موج حساس نبوده، که در نتیجه برای انتقال طول موج چندگانه مناسب می‌باشد. اسپلیتر PLC دارای ساختار فشرده می‌باشد، بنابراین فضای نصب زیادی مورد نیاز نمی‌باشد.
انواع اسپلیتر PLC
اسپلیتر PLC فیبر لخت
اسپلیتر PLC فیبر لخت (Bare fiber PLC splitter) ساده‌ترین و معمول‌ترین اسپلیتر PLC در پروژهای FTTX می‌باشد. این نوع از اسپلیتر، فیبر لخت را در آخر فیبرهای خروجی از اسپلیتر لخت باقی می‌گذارد. بنابراین آنها می‌توانند توسط مهندسین شبکه برحسب نیاز به راحتی به یکدیگر تابیده شوند. همچنین، می توان گفت این نوع اسپلیتر کمترین فضا را زمان کابل کشی احتیاج دارند. این نوع اسپلیترها به راحتی می‌توانند در اسپلایس باکس‌ها برای سیستم FTTH نصب شوند.
اسپلیتر فیبر نوری Blockless
این نوع اسپلیتر شبیه به اسپلیتر PLC لخت می‌باشد. تفاوت اصلی آنها این است که اسپلیتر Blockless معمولاً به کانکتورهای نوری مجهز بوده و همچنین از یک پکیج فشرده تیوبی استیل استفاده می‌کند. همچنین در اسپلیتر فیبر لخت استفاده از پکیج فشرده تیوبی استیل برای چیپ تقسیم نیز استفاده می‌شود.
اسپلیتر فیبر نوری Fanout
این نوع اسپلیتر به طور معمول از فیبر بافر 0.9mm استفاده می‌کند. در این نوع اسپلیتر بعد از چیپ اسپلیتر یک کیت پخش فیبر به صورت فن شکل موجود می‌باشد. نسبت تقسیم این نوع اسپلیتر در انواع مختلفی موجود می‌باشد.
اسپلیتر ABS
این تجهیز از جعبه پلاستیک ABS برای نگهداری چیپ اسپلیتر استفاده می‌نماید. فیبر ورودی و فیبرهای خروجی در یک ظرف از این جعبه ABS قرار می‌گیرند که سبب کابل کشی ساده‌تر می‌شود. بجز ایجاد محافظت قابل اطمینان، جعبه ABS توانایی نصب در جعبه یا محفظه‌های متفاوت را دارد. به طور معمول این نوع اسپلیتر ABS در یک رک استاندارد 19 اینچ نصب می‌شود.
اسپلیتر PLC با باکس LGX
این نوع اسپلیتر شبیه کاست MTP LGX می‌باشد. این تجهیز تمامی اسپلیتر را در یک باکس فلزی و کلیه آداپتورهای ورودی وخروجی‌های فیبر در جلوی آن تعبیه شده است. این نوع اسپلیتر می‌تواند به تنهایی و یا در رک استاندارد برای کابل‌کشی بهتر مورد استفاده قرار بگیرد.
اسپلیتر mini plug-in
این نوع اسپلیتر امروزه به طور وسیعی در پروژه‌های FTTX، مخصوصا در نقاط توزیع در نزدیکی مصرف‌کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تجهیز سبب سرعت نصب شده و فضای نصب کمی را شامل می‌شود. پیگتیل فیبر برای ورودی و خروجی می‌توانند به طور مستقیم به این نوع اسپلیتر اتصال پیدا نمایند.
اسپلیتر نوع سینی
در این نوع اسپلیتر از یک پکیج که دارای یک فضای باز برای فرم دهی بهتر کابل باشد، استفاده می‌شود. اگرچه این نوع اسپلیتر دارای طراحی جهانی 19 اینچ می‌باشد، می‌تواند در ODF نیز مورد استفاده قرار بگیرد. با این طراحی، پورت‌ها به وضوح مشخص می‌باشند که در نتیجه باعث کاهش خطای اتصال می‌شود.
اسپلیتر نوع رک مونت
این اسپلیتر برای تراکم کابل کشی بالا در دیتا سنترها و اتاق سرور مناسب می‌باشد. این تجهیز می‌تواند در رک سرورها و دیتا سنترها مورد استفاده قرار بگیرد.