دسته بندی شبکه ها از نظر فاصله به چندین بخش تقسیم می شود که ما در این مقاله به معرفی 3 نوع رایج آن می پردازیم: – توپولوژی BUS- توپولوژی STAR- توپولوژی RING
توپولوژی خطی یا BUS
این توپولوژی از انواع دیگر بسیار ساده تر و کم هزینه تر می باشد که در تقسیم بندی شبکه از نظر فاصله قرار گرفته است.
برای پیاده سازی این نوع توپولوژی از یک کابل مستقیم به عنوان کابل اصلی استفاده می شود و تمام کامپیوتر ها و اجزای دیگر شبکه را به این کابل متصل می کنند.
مزیت های توپولوژی خطی یا BUS
مزیت های توپولوژی خطی یا BUSحجم کابل کشی پایین است، از آن جایی که از یک کابل به صورت خطی استفاده می شود و کامپیوتر ها به آن وصل می شوند، حجم کابل مصرفی بسیار کم است و به همین علت در هزینه های پیاده سازی آن نسبت به انواع دیگر به میزان قابل توجهی صرفه جویی می شود.
ساختار پیاده سازی آن بسیار ساده است، در این توپولوژی فقط از یک کابل استفاده می شود و اجزای شبکه به صورت کاملا ساده به آن متصل خواهند شد.
اضافه کردن اجزای دیگر به راحتی امکان پذیر است، در این نوع توپولوژی به راحتی امکان توسعه شبکه و اضافه کردن کامپیوتر جدید وجود دارد. برای این کار کافیست کامپیوتر جدید را به یک بخش از کابل اصلی متصل کنیم و هیچ گونه تغییری در ساختار آن نیاز نیست.
معایب توپولوژی خطی یا BUS
عیب یابی شبکه مشکل است، ساده بودن توپولوژی خطی با وجود اینکه یک مزیت به حساب می آید، در مواردی ممکن است باعث بروز مشکل شود. این توپولوژی یک مدیریت مرکزی ندارد و اگر خطایی به وجود بیاید، برای کشف منبع خطا باید تمام کامپیوتر ها و اجزای شبکه را مورد بررسی قرار داد.
ایزوله کردن مشکل به راحتی امکان پذیر نیست، در توپولوژی خطی، اگر یکی از کامپیوتر ها با خطا مواجه شود باید آن را در همان محل اتصال به کابل اصلی حل کرد. در بعضی موارد هم باید آن اتصال را به طور کامل از شبکه جدا ساخت. اما اگر منبع بروز خطا محیط انتقال باشد باید کل سگمنت را از شبکه خارج کرد.
استفاده از تکرار کننده ها
در بعضی مواقع ممکن است تکرار شونده ها را در شبکه به کار ببرند و برای توسعه شبکه از آن ها کمک بگیرند. این کار معمولا ساختار شبکه را تغییر می دهد و برای پیاده سازی به کابل های بیشتر نیاز دارد. درنتیجه باعث افزایش هزینه های شبکه خواهد شد.
توپولوژی ستاره ای یا STAR
در این نوع توپولوژی نحوه قرار گیری و اتصال کامپیوتر ها و اجزای دیگر شبکه به یکدیگر، به شکل یک ستاره می باشد و به همین علت به STAR یا ستاره ای معروف شده است.
در این توپولوژی تمام کامپیوتر ها به یک دستگاه مرکزی به نام هاب وصل می شوند.
مزیت های توپولوژی ستاره ای یا STAR
مزیت های توپولوژی ستاره ای یا STARسرویس شبکه، در این نوع توپولوژی تمام کامپیوتر ها به دستگاه مرکزی متصل هستند و این باعث می شود که امکان تغییر ساختار و سرویس شبکه به راحتی وجود داشته باشد.
اشکال زدایی کامپیوتر ها در توپولوژی ستاره ای یا STAR
در این مدل نقاط اتصال به هم وابسته نیستند و در صورت بروز مشکل در یک کامپیوتر، می توان آن را به راحتی از شبکه جدا کرد. همچنین اشکال در یک کامپیوتر روی اجزای دیگر تاثیر گزار نیست.
کنترل مرکزی وجود دارد و عیب یابی شبکه ساده است، از آن جایی که در این مدل یک نقطه مرکزی وجود دارد، در صورت بروز مشکل منبع آن به راحتی شناسایی شده و به سرعت به آن رسیدگی خواهد شد.
دسترسی به محیط انتقال ساده است، در این مدل هر کامپیوتر به نقطه مرکزی وصل شده است و اتصالات شبکه از یک سمت به گره و از سمت دیگر به نقطه مرکزی منتهی می شوند. این موضوع باعث دستیابی ساده به محیط انتقال خواهد شد.
معایب توپولوژی ستاره ای یا STAR
معایب توپولوژی ستاره ای یا STARحجم کابل مصرفی زیاد است، در این مدل هر کدام از کامپیوتر ها باید به نقطه مرکزی وصل شوند و این باعث زیاد شدن حجم کابل های مصرفی خواهد شد. همانطور که می دانید، افزایش حجم کابل کشی ها باعث افزایش هزینه های شبکه خواهد شد.
توسعه شبکه در توپولوژی ستاره ای یا STAR
توسعه شبکه دشوار است، در این مدل به علت اینکه هر کامپیوتر باید به نقطه مرکزی متصل شود، افزودن کامپیوتر جدید اندکی دشوار است. بنابراین بهتر است قبل از پیاده سازی شبکه با این مدل، تمام نیاز های شبکه در طول زمان های مختلف بررسی شده و تعداد گره های شبکه مشخص شود.
وابسته بودن کل شبکه به نقطه مرکزی در توپولوژی ستاره ای یا STAR
در این مدل کل شبکه به هاب وابسته است و در صورتی که مشکلی برای آن به وجود بیاید، عملکرد تمام اجزای شبکه متوقف خواهد شد.
توپولوژی حلقه ای یا RING
مدل اتصال کامپیوتر ها در این نوع توپولوژی به شکل یک حلقه است و یک مدل تقسیم بندی شبکه ها از نظر فاصله محسوب می شود.
در این نوع توپولوژی یک تمام کامپیوتر ها و اجزای شبکه به شکل یک حلقه به یکدیگر متصل خواهند شد. ظاهر این مدل به صورت یک زنجیر بسته است که در آن هر کامپیوتر، مانند حلقه ی یک زنجیر، به 2 کامپیوتر دیگر متصل است و اطلاعات را از یکی گرفته و به دیگری انتقال می دهد.
مسیر انتقال داده ها یک طرفه است و داده ها تا زمانی که به مقصد برسند از یک کامپیوتر به کامپیوتر بعدی منتقل خواهند شد.
مزیت های توپولوژی حلقه ای یا RING
از مزیت های توپولوژی حلقه ای یا RING،حجم کابل مصرفی کم است، برای پیاده سازی شبکه با استفاده از این نوع توپولوژی کابل بسیار کمی مورد نیاز است. همچنین تعداد کانکتور های به کار رفته در این مدل بسیار کم است و به همین علت، ضریب اعتماد شبکه بالا می رود.
به فضای مخصوص برای عبور کابل ها نیازی نیست، در این نوع توپولوژی هر کدام از کامپیوتر ها با استفاده از یک کابل به کامپیوتر کناری خود وصل می شوند و به همین علت، به فضای خاصی برای عبور کابل کشی ها نیازی نیست.
فیبر نوری برای استفاده از کابل در توپولوژی حلقه ای
برای استفاده از کابل فیبر نوری مناسب است، همانطور که گفتیم، در توپولوژی حلقه ای انتقال اطلاعات به صورت یک طرفه انجام می گیرد، بنابراین ترافیک شبکه بالاست. فیبر نوری سرعت انتقال اطلاعات و داده ها را بالاتر می برد و به همین علت برای استفاده در این توپولوژی مناسب است.
همچنین این امکان وجود دارد که برای هر قسمت از شبکه از نوع کابل متفاوتی استفاده کرد.
معایب توپولوژی حلقه ای یا RING
در صورتی که یکی از کامپیوتر ها دچار مشکل شود، باعث اختلال در کل شبکه خواهد شد، در این نوع توپولوژی تمام کامپیوتر ها به هم وابسته هستند و خراب شدن یکی از آن ها باعث خرابی کل شبکه خواهد شد.
رفع اشکال بسیار دشوار است، از آن جایی که در این مدل هیچ کنترل مرکزی وجود ندارد، در صورت بروز خطا کشف منبع آن مشکل است و باید کل کامپیوتر ها را مورد بررسی قرار داد.
تغییر ساختار شبکه در توپولوژی حلقه ای یا RING
تغییر ساختار شبکه به سختی صورت می گیرد، در این نوع توپولوژی تمام کامپیوتر ها به هم وابسته هستند و به همین علت، گسترش یا تغییر ساختار شبکه بسیار دشوار می باشد.
دستیابی به محیط انتقال در توپولوژی حلقه ای یا RING
دستیابی به محیط انتقال مشکل است، در این مدل هر کامپیوتر داده ها را از کامپیوتر قبل خودش دریافت می کند و باید قبل از انتقال آن به کامپیوتر بعدی، از در دسترس بودن محیط انتقال مطمئن شود.